• uzdrowisko
• żegiestów-zdrój
• dom zdrojowy

W sercu Żegiestowa, w pięknej dolince niszczeje monumentalny ośrodek wypoczynkowy DOM ZDROJOWY, którego lata świetności przypadały na początek XX wieku. O ile w tamtych czasach ośrodek cieszył się ogromną popularnością i kuracjusze zjeżdżali tu z całej Polski, z biegiem lat wraz z postępem technicznym i komunikacyjnym ludzie zaczęli szukać innych atrakcji umilających czas wolny. Nieuchronny postęp cywilizacyjny sprawił, że tak radośnie bijące ?serce Żegiestowa? przestało bić. Dziś możemy tylko podziwiać smutne ruiny i słyszeć odbijające się w leśnych zakamarkach echa jego dawnego pulsu. Jako że Nowy Dom Zdrojowy u szczytu swej działalności należał do najznamienitszych obiektów wypoczynkowych Polski południowej, warto przyjrzeć się jego burzliwej historii?

Przenieśmy się najpierw do czasów, kiedy to w okolice dzisiejszego Żegiestowa przybywa niejaki Jakub Ignacy MEDWECKI. Mamy rok 1846. Ów węgierki szlachcic szukając rud żelaza w Dolinie Szczawnego Potoku przypadkiem natrafia na źródła wody mineralnej. Odkrycie to stanie się kluczowe dla karuzeli rozwoju turystyki w Żegiestowie. Otóż Medwecki bez zbędnej zwłoki zleca wykonanie w miejscu odkrycia badań chemicznych. Jak się okazuje, miejsce to faktycznie stanowi naturalną kopalnię ?zdrowotnego złota?, odkryte wody zawierają bowiem szczawy alkaliczno-żelaziste. Medwecki nadaje nazwy poznanym źródłom: Anna, Maria i Antonina.

Już dwa lata później zaczynają przyjeżdżać tu pierwsi kuracjusze, zostają też oddane do użytku pierwsze łazienki mineralne oraz pensjonaty, m.in. Biały i Szwajcarski. Droga do Muszyny zostaje otwarta.

W 1876 roku położony na wzgórzu Żegiestów, którego malownicze zbocza opadają stromo do rzeki Poprad, staje się pierwszym uzdrowiskiem w Galicji, które oferuje idealne połączenie komunikacyjne koleją. Wówczas powstaje też budynek stacji kolejowej, ciekawostką jest że zachował się on do dnia dzisiejszego.

Z biegiem lat dobra Żegiestowa przypadają w rządy syna Ignacego ? Karola. Wkraczamy w lata 1877-1887, na które to przypada największy rozkwit uzdrowiska.

To właśnie w tyk okresie powstaje pierwszy Dom Zdrojowy z pełnymi przepychu marmurami mozaikami na podłogach. Powstają nowe łazienki mineralne, w których zastosowano innowacyjny system ogrzewania wanien Schwarza, mianowicie posiadają one podwójne dno podgrzewane parą wodną. W sąsiedztwie Domu Zdrojowego wznoszą się pensjonaty, m.in. Karolówka, Alojzówka, Nowy Dom-Popielatka. Powstaje również obiekt pamięci wzniesiony przez syna Karola na cześć Ignacego Medweckiego ? Żegotka. Nazwa jest słowiańskim odpowiednikiem imienia Ignacy.

Dzieje polityczne wstrzymują rozkwit Żegiestowa, do czasu dwudziestolecia międzywojennego. Powstaje wówczas Nowy Dom Zdrojowy.

Obiekt NOWY DOM ZDROJOWY stanowił jedną z najśmielszych i największych inwestycji okresu międzywojennego (1929 r.). Zaprojektował go profesor Adolf Szyszko-Bohusz, nota bene wielki pasjonat gór i wybitny architekt. Na lata 30-te XX wieku przypadał wielki rozkwit turystyki górskiej, toteż nowy ośrodek błyskawicznie zyskał sobie sławę centrum kulturalnego Żegiestowa i okolic. Turystyka kwitła i z biegiem lat miejscowość prężnie się rozbudowywała, coraz więcej osób przyjeżdżało na wypoczynek wśród malowniczych pagórków Żegiestowa i zakoli Popradu. Źródła wody mineralnej stanowiły nie lada atrakcję dla pragnących oczyszczenia mieszczuchów. Zderzenie urody przełomu Popradu i krajobrazów gór roztaczających się z okien pensjonatów wkomponowanych w strome zbocza, poruszało serca i zapierało dech w piersiach wszystkich ludzi którzy tu przybyli.

Niestety historia co jakiś czas zatacza krąg i niszczy plony ludzkich starań przywodząc je nieustannie do praźródeł. Wybuch II wojny światowej przekreślił marzenia Żegiestowa i jego mieszkańców na tłuste lata i głośny splendor. Majątek ośrodków wypoczynkowych po trosze rozkradziono, łupieżcy wynieśli urządzenia leczniczo-zabiegowe, toczące się walki zniszczyły piękną architekturę budynków. Również prężnie działająca uprzednio komunikacja weszła w okres stagnacji, gdy wysadzono tunel kolejowy łączący Żegiestów z Piwniczną Zdrój. Dom Zdrojowy na czas wojny stał się ostoją dla młodzieży okupanta z Hitlerjungen oraz szkołą policyjną.

Gdy wreszcie krwawa wojna dobiegła końca i Żegiestów odetchnął powiewem wolnej Polski, Dom Zdrojowy przeszedł w ręce państwa. Gdy tylko życie ludzi zaczęło się stabilizować od nowa, w wyzwolonym kraju, większość przybywających tu kuracjuszy stanowiły grupy kierowane tu z Funduszu Wczasów Pracowniczych przez zakłady pracy. Żegiestów znowu zaczął żyć i przemawiać śmiechem i gwarem wypoczywających tu ludzi, zafascynowanych pięknem okolicznej przyrody. Jak grzyby po deszczu zaczęły tworzyć się tu nowe sklepy, powstały pijalnie wody mineralnej, zakłady fryzjerskie, restauracje, odżyła biblioteka, ruszyły koncerty i potańcówki. Dobrobyt i radość powróciły do tej malowniczej miejscowości. Wielu turystów zafascynowanych urokiem tego miejsca raz przybywszy osiedliło się tu na stałe.

Dziś można odnieść wrażenie, że to dawniej tętniące energią miejsce, umarło. Niestety zbliżając się do Domu Zdrojowego, po plecach mogą nam przejść ciarki. Miejsce z roku na rok coraz bardziej niszczeje. I choć wiele osób stara się podźwignąć Żegiestów z ruin, odbudować jego architekturę i świetność, to jeszcze długa droga przed nimi, by przywrócić go do dawnej, niezwykłej chwały.

• nast.